Мұндай шараларды өткізудің кітапхана үшін тиімді жақтары бар ма?

ҰмбақтарЖаңылтпашӘзілМақала енгізІздеуПікір қалдыр

Негізгі бетМазмұны - Ертегілер - Ойын паркі - Оқиғалар - Энциклопедия - Қызықты мәліметтер - Денсаулық - Тарихтан Тағылым - Жануарлар әлемі - Мақалалар - Мультфильмдер - Өлеңдер - ҚолөнерЖурнал - Журналға жазылу - Журналға сурет жүктеу - Журналды онлайн көру - Галерея - БайланысЖарнама

Негізгі бетТарихтан тағылымОрхон-Енисей жазбалары


Принтерге шығару

Орхон-Енисей жазбалары

Орхон-Енисей жазбалары – Түркі халықтарының көне дәуірдегі ұзақ ғасырлық мәдениетімен тарихы тұрғысынан баға жетпес құнды дүние. VII-VIII ғасырларда жазылған, Орхон және Енисей өзен бойларында табылған. Енисей жазбаларының жалпы саны – 85 айналасында. Олардың ішінде кіші-гірім жазбалармен қатар ірі мәтіндер кездеседі. Енисей ескерткіштері көлемі жағынан негізінен шағын болып келеді. Ең үлкен 10-15 жолдан, ең кішісі 1-2 жолдан ғана тұрады. Түркі жазбаларының ішіндегі ең маңыздысы – Орхон жазба мұралары. Орхон өзенінің бойынан табылған бұл ескерткіштердің ішінде тасқа қашалып жазылған 3 тарихи  мұра ерекше аталады. Оның біріншісі - 732 жылы өлген хан інісі Күлтегінге, екіншісі – 735 жылы өлген Білге қағанға, ал үшіншісі – Тоныкөкке арналған ескерткіштер. Орхон жазбаларында Түрік қағанаты дәуіріндегі елдің білім, дүние танымы, түркі халықтарының тарихы мен тағдыры, қарым-қатынастары, жеңістері мен өкініштері, отаншылдық, ерлік, бірлік, намыс туралы түсінігі, наным-сенімі тәуелсіздік аңсары, осы жолдағы атқарған қызметтері жазылған. Жырларының негізіне түрік руларын біріктіру, нығайту, сыртқы жаулардан қорғау идеясы алынған. Орхон жазуының мәдени мұраларының бірі – Күлтегін ескерткіші. Биіктігі -3,5 метр, төменгі ені -1,32 метр, жоғарғы жағының ені –1,22 метр. Биіктеген сайын жіңішкере береді, жоғарғы бөлігі өрнектелген. Тастың төрт жағы бірдей жазылған. Батысқа қараған бетінде қытай жазуы, қалған қабырғасы бірдей көне түркі жазумен толған. Жырлары түркі ұлтының тарихымен Күлтегіннің батырлығын бейнелейді. Күлтегін ескерткіші Түркі халықтарының баға жетпес мәдени байлығы. Ескерткіштің моделінің 2001 жылы 18 мамырда Астанадағы Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия Мемлекеттiк Университетiнiн бас ғимаратына орналастыруы Қазақ халқының арғы аталары Көне Түріктердің төл жазбаларының қаншалықты құнды мұра екендігін дәлелдей түседі.

Қоғам адамдардың жиынтығынан тұрады десек, сол қоғамды алға
жетелейтін ұлы тұлғалардың ролі туралы айтылып та, жазылып та жүр.
Бірақ сол ұлы тұлғалардың қоғамдағы орны, маңызды істері, болашақ
ұрпаққа әсері туралы пікірлердің әр алуан болатыны заңды құбылыс. Әр
қоғам ӛз адамын туғызады, себебі адам ӛзі ӛмір сүріп отырған ортаның
перзенті. «Барлық қоғамдық орта секілді қазақ даласы да ғасырлар
беделінде ӛзінің ұлы ұландарын туғызып отырды, бірақ олар ӛзінше ерек,
далалық табиғатқа тартатын.»-деп, кезінде атап ӛткен қазақтың біртуар
ұлы Міржақып Дулатұлы жазғандай жеке тұлғалардың арасында ұлы тұлға
дәрежесіне жеткендердің барлығында ӛзін қоршаған әлеуметтік ортаның
әсер ететіндігін дәлелдейтін факторларды тарихтан кӛптеп келтіруге
болады. [1,296]
Қазақ халқының зиялы қауымының екінші бір толқыны шыққан кез
ол-ХІХ ғасырдың екінші жартысы мен ХХ ғасырдың басы болатын. Ал ол
кез қазақ халқы үшін әлеуметтік-экономикалық және саяси жағынан ауыр,
қоғамның түсініксіз жақтары кӛбейген, соған жауап іздеген сындарлы да
қиын кезең болды. Оның негізгі ауыртпалығы сол кездегі санаулы ғана
ұлттық зиялы қауымның мойына түсті. Ұлттың ұлт болып қалуы таразыға
түскен тұста олардың ғылымның барлық салаларымен шұғылдануына тура
келді. Олай болмасқа уақыт та болмады. Себебі заман лебіне икемделу
үшін, ӛркениетті қоғам құру үшін ұлтты тығырықтан алып шығу керек
болды.
Солардың бірі, әрі бірегейі, Торғай жерінің тумасы, Ыбырай
мектебінің түлегі Міржақып Дулатұлы болатын. ХХ ғасырдың 20-30-шы
жылдарын сӛз еткенде, біз алдымен, кешегі Абай, Ыбырай, Шоқан салған
ағартушылық, демократиялық бағытты ілгері жалғастырушы әрі ақын, әрі
дарынды журналист, саяси қайраткер, шебер аудармашы Міржақып
Дулатұлы туралы айтуымыз керек.

Алақай , көктем келді.!
Неткен тамаша табиғат !
Астана қандай әдемі !

Попс формуласын жазу керек болған ол жерде
фотода тұр