Мәтінді оқып, мазмұны бойынша сұрақтар дайындаңдар-
Жан жұмбағы
Түнгі жортуылында жер иіскеп те, иіс сезіп те, ізге түсіп те емес, аспандағы
мың сан жұлдыздарға бір көз тастап жол табатын түлкі секілді жыртқышқа
қайран қалмасқа еш шара жоқ. Сондай-ақ тиіндер жаңғақ пен пісте шағудан,
өрмекші өрмек тоқудан, қарлығаш лай түйіршігі мен шөптен бір шетіне кірер
тесін жасап, шар іспетті кең ұя жасаудан, қара қоңыз артқы аяқтарымен сиыр
жансын домалатып үлгейтудан қолды шебер адамнан да асып түседі. Тау-
ды, далалы жерді мекен ететін қояндар жаздың айлы түндерінде адамша екі
аяғына тұрып, шыр көбелек айналып, би билейді.
Су беті мен тереңіндегі тіршілікке үңілсек, одан да небір дыбыстар
78
адам арекетіне ұқсайтын түрлі әрекеттерді байқаймыз. Балық атаулының
ақылдысы - дельфиндер су тереңінде үнемі топтанып, кейде қатар түзеп жүзе-
ді. Ауыз қуыстарынан шығарған дыбыстарының затқа шағылысып қайтуынан
олар алдында не барын анықтайды. Дельфиндердің кей қылықтары адамның
іс-әрекеттеріне жакын, көп нәрсені түсінеді. Естіген дыбысын қайталауға тал-
пынатын дельфиндер де бар сорочна