Кондрат Крапива як драматург
Найдите информацию про драматургию Кондрата Крапивы

прыход к. крапівы ў драматургію даследчыкі яго творчасці атэстуюць як з'яву абсалютна заканамерную (мастацкая эвалюцыя пісьменніка вяла менавіта да гэтага), хоць сам пісьменнік не выключае фактар пэўнай выпадковасці

блізкае знаёмства з працай флагмана беларускага тэатральнага мастацтва пераканала к. крапіву, што ў рэпертуары тэатраў бракуе п'ес маральна-этычнага зместу, таму ў першым сваім драматургічным творы «канец дружбы» (1932), адзначаным, дарэчы, другой прэміяй на ўсебеларускім конкурсе 1933 г., асноўную ўвагу ўдзяліў як паказу пэўных сацыяльна значных падзей, так і мастацкаму даследаванню дыялектычна супярэчлівых стасункаў .

пісьменнік увесь час падкрэсліваў, што сэнсавым ядром усіх яго п'ес, пачынаючы з самай першай, былі менавіта такія калізіі, і злёгку крыўдаваў на даследчываў яго творчасці, што яны не заўсёды заўважаюць гэту акалічнасць. «канец дружбы» — адзін з самых загадкавых твораў к. крапівы. яму, як нікому іншаму, пашанцавала на самыя розныя, часам узаемавыключальныя. у пэўным сэнсе «канец дружбы» можна разглядаць як другую частку рамана «мядзведзічы». тэма дружбы паслужыла прызмай праз якое ён больш ярка і пераканаўча паказаў праявы тагачаснай рэчаіснасці.

драма «партызаны» (1937) сваім з’яўленнем была прымеркавана да дваццатай гадавіны кастрычніцкай рэвалюцыі. i калі «канец дружбы» можна лічыць першаснай заяўкай на званне драматурга, дык «партызаны» засведчылі, наколькі сур'ёзнай яна аказалася. паказ барацьбы беларускага народа белапольскіх акупантаў атрымаўся яркім, праўдзіва-пераканальным. ён паказваўся таксама на першай дэкадзе беларускага мастацтва ў маскве (1940), быў адным з самых рэпертуарных у час вялікай айчыннай вайны. п'еса і сёння часта ставіцца самадзейнымі тэатральнымі калектывамі.   камедыя па праву ўвайшла ў залаты фонд беларускай драматургіі.  

у час вялікай айчыннай вайны к. крапіва напісаў некалькі драматургічных твораў. з чэрвеня 1943 г. адбылася прэм'ера спектакля «проба агнём».

меншы творчы поспех спаткаў драматурга пры напісанні аднаактовай драмы «валодзеў гальштук» (1943), прысвечанай паказу барацьбы беларускіх падпольшчыкаў і партызан з нямецкімі акупантамі.

затое сатырычная камедыя «мілы чалавек» (1945) стала выдатнай з'явай не толькі беларускай, але і ўсёй савецкай камедыяграфіі. выдатнай і нечаканай, калі ўлічыць, што менавіта на сярэдзіну — канец 1945 г. прыладае новы ўсплёск параднай літаратуры.

менш плённымі аказаліся драматургічныя здзяйсненні к. крапівы ў пасляваенны час. прынамсі, сам пісьменнік да сваіх творчых няўдач адносіў драмы «з » (1948), «зацікаўленая асоба» (1953), «людзі і д'яблы» (1958). сапраўды, ніводзін з гэтых твораў не дасягнуў мастацкага ўзроўню сатырычнай камедыі «хто смяецца апошнім»: згубнае ўздзеянне тэорыі бесканфліктнасці адбілася на творчасці нават такога выдатнага майстра, якім быў к. крапіва.

выклікам тагачаснай драматургічнай практыцы была расцэнена драма «людзі і д'яблы». яе аўтару давялося выслухаць нямала папрокаў за тое, што цэнтральнае месца ў п'есе заняла фігура здрадніка скробата-нёманскага. але былі і іншыя меркаванні, таму драма без асаблівых перашкод трапіла на сцэны тэатраў, заваяваўшы вялікую папулярнасць.

менш пашанцавала драме «зацікаўленая асоба». сам аўтар прызнаваўся: «мне не ўдалося звязаць усе падзеі ў п'есе ў адзін моцны сюжэтны вузел, паставіць дзейных асоб у такія ўзаемаадносіны, каб яны з найбольшай паўнатой і з розных бакоў раскрыліся ў працэсе ўзаемадзеяння. адсюль некаторыя вобразы, паказаныя толькі адным бокам, атрымаліся схематычнымі»

лірычная камедыя «пяюць жаваранкі» (1950) з усіх пасляваенных твораў к. крапівы прыцягнула да сябе найбольшую ўвагу. у 1951 г. яе адзначылі дзяржаўнай прэміяй , звыш 50 тэатраў уключылі яе ў свой рэпертуар, ставілася яна таксама ў замежных тэатрах. гэта адзін з самых светлых, жыццярадасных драматургічных твораў к. крапівы, амаль цалкам пазбаўленых сатырычных фарбаў.

у 1972 г. к. крапіва закончыў напісанне фантастычнай камедыі «брама неўміручасці», якая стала вынікам усёй папярэдняй яго творчасці — і не толькі драматургічнай. гэты твор сямідзесяцішасцігадовага пісьменніка не быў звычайнай сенсацыяй. глыбінёй зместу вызначаліся і ранейшыя яго п'есы, а «брама неўміручасці» ўразіла выразным касмізмам, праблематыкі.

апошнюю сваю п'есу — псіхалагічную драму «на вастрыі» к. крапіва завяршыў у 1982 г. можна смела сцвярджаць: пачуццё сучаснасці, уменне разгледзець характэрнае, вызначальнае ў падзеях эпохі не пакідала к. крапіву да самага канца яго жыцця.

асобна